Focus Visually On Iran

محمد صادق صادقی گیوی معروف به خلخالی (۱۳۰۵-۱۳۸۲)، روحانی شیعه و حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ بود. وی در گیوی از توابع شهرستان خلخال در آذربایجان متولد شد. وی ۱۴ سال شاگرد سید روح‌الله المصفوی الخمینی در کلاس‌های دروس مذهبی بود. خلخالی در آذر سال ۱۳۸۲ بر اثر بیماری قلبی درگذشت. وی که سابقه دستگیری و زندان در سالهای قبل از انقلاب را داشته ‌است و از روزهای نخست انقلاب در کنار خمینی بوده، در ۲۴ بهمن ۱۳۵۷ (۱۳ فوریه ۱۹۷۹) با حکم سید روح‌الله خمینی به عنوان حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب منصوب می‌شود.

 در این دوره صدها نفر به حکم خلخالی اعدام شدند که بسیاری از آنان وابستگان به حکومت پهلوی بودند. خلخالی در شب پیروزی انقلاب قصد داشت ۲۴ نفر را اعدام کند که در نهایت پس از موافقت خمینی چهار نفر اعدام شدند: مهدی رحیمی، نعمت‌الله نصیری، منوچهر خسروداد و رضا ناجی. خمينی به مهدی عراقی دستور داد كه برود و نظارت كند تا آن چهار نفر با خانواده‌هایشان تماس بگيرند و اگر مطالبی دارند بنويسند. اما خلخالی به سرعت از مدرسه علوی به مدرسه رفاه رفت و حاج مهدی عراقی زمانی رسيد كه اعدام آن چهار نفر صورت گرفته بود. "وقتی من رسیدم، خلخالی و تيم‌اش مشغول مذاكره برای نوشتن ادعانامه عليه اعدام شدگان بودند. من بسيار عصبانی شدم و بر سر آنها فرياد زدم كه شما چه دينی داريد؟ اول مي‌كشيد بعد مي‌خواهيد كيفرخواست بنويسيد." بنا به گزارش سازمان عفو بین الملل ۴٣٨ نفر تا اسفند ۱۳۵۸ (در یکسال) در ایران اعدام شدند.