Ari Siletz

"در زمان اشکانیان در نمک سازی مقام اول را داشتیم"

اری عزیز، اگر به آمار منتشر شده از طرف سازمان صنایع ملی‌ توجه فرمایید، خواهید دید که اشکانیان در "اشک در آوردن" و تولید فلفل مقام اول را داشتند!

Salt Farm?

I enjoyed this article and learned a lot particularly about how salt preserves meat through osmosis and how salt lowers the freezing temperature of liquids.

I think the Persian word "Shoor" is most likely etymologically related to the English word "Shore"; of course with a shift in meaning! In the same vain the Persian word "Shahr" is related to the English word "Shire" with a shift in significance.

Oh I got in now, Dr S. Noury

This is Cresson in French. I love the taste.

Thanks for the information.

I had already read it in that other blog of yours (manabe taghzieh Iranian) but didn't pay attention to the details. You are so great for this site.

Thanks again

در زمینه ی گیاه بولاغ اوتی

بولاغ اوتی همان
Watercress
است.
بولاغ اوتی (نام‌های دیگر: آب‌تره ، علف چشمه، شاهی آبی، ترتیزک آبی) یکی از گیاهان دارویی است. بولاغ اوتی گیاهی است پایا و آبزی از تیره شب ‌بوها به ارتفاع ۱۰ تا ۶۰ سانتی متر که غالباً در کنار جویبارها و مسیر جریان آب و گاهی در باتلاق‌ها می‌روید. در ایران و بسیاری از نقاط دنیا، بولاغ اوتی به عنوان سبزی خوردن و یا همراه با سالاد مصرف می شود و بیشتر طعم ترتیزک را دارد .
برای آگاهی بیشترنگاه کنید  به
//en.wikipedia.org/wiki/Watercress
//www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-6b9efe118a894003833c4b710383c896-fa.html

//www.pezeshkan.org/?p=21963
پی نوشت : سوری بانوی عزیز ، درست تلفظ فرمودید ، امید که آگاهی های بالا نیز قابل استفاده باشد.

For Souri (and aghadaryoosh)

افسوس که در اینجا فرصت نیست انشایی انتقادی در مورد فارسی شناسی‌ معاصر به قلم بیاوریم. ولی‌ با توضیح مختصری در مورد ریشه‌های چندگونه یک کلمه بسیار رایج اصل مطلب شاید روشن شود. 

میز (از ریشه پختن، منظور میز آشپزخانه)

میذ ( از ریشه پذیرفتن،منظور میز اتاق مهمانی)

میظ (از طریق ایستادن قلم در دوات، منظور میز نوشتن )

میض (از ریشه مریض، منظور میز اتاق عمل جراحی. حذف حرف `ر` نشاندهنده عمل آپاندیس است.)

با یکسان کردن صدای  "ز" در این کلمات با ریشه‌های گوناگون استاد دهخدا دقت املائی فارسی را کاهش داده، بطوری که مفهوم میز عمل جراحی آپاندیس امروزه به چهار واژه گسترش یافته است.

LOOOOL Ari, you kill me

I laughed loud (about zal and ze)

Also I wanted to ask Dr Saadat Noury about the (if I pronounce it well) boolagh outi, too.

Comrade: That one was very nice! It reminded me something so old that I had completely forgotten. Now I remember that it has once existed. The man who was bringing salt and taking dried bread.

Why he was doing that? What was the purpose of that? Do you know? I mean the dried bread? What for?

آری جان پذیرائی

آری جان پذیرائی به گفته صریح  هرودت! از زمان مادها با با ذال بوده، و از ریشه پذیرفتن  و کسی‌ یا چیزی را قبول کردن است،  پخت و پز صاحب خانه از ریشه پختن و پزیدن و بسته به کرم اوست که در کجا پذیرائی انجام شود. اگر متنی که در آن پذیرأیی با "ز" نبشته شده باشد داری بیاور تا سخنت به گوش دل‌ بپذیرم.

جناب دکتر سعادت نوری

از لطف شما بسیار سپاسگزارم.

واژه بولاغ اوتی را در اینترنت جستجو کردم. آیا این گیاه (شاید به نام دیگری) در غذاهای رایج در ایران امروز هم استفاده دارد؟

یاد او هم به خیر

از نوه ویا نتیجه اون پیرمردی که با الاغ فرتوت خودش توی محله‌های شهر میگشت و از خانه‌ها نان خشک میگرفت و سنگ نمک میداد چه خبر؟

Never increase, beyond what is necessary, the number of entities required to explain anything.

جناب آقاداریوش گرامی‌

فرهنگ استاد دهخدا سالهاست موجب آن بوده که هموطنان ریزه کاری‌های املائی فارسی را دست کم گیرند. پذیرایی اگر در اتاق مهمانی انجام شود با "ذال"  مینویسیم، و اگر در آشپزخانه این مهمان نوازی صورت گیرد با "ز" تا مصدر "پختن" در ریشه واژه منعکس شود. به این طریق املا پیشرفته فارسی با تغییر یک حرف مکان وقوع فعل را تعیین می‌کند. و شاید در موارد گسطرده تر اطلاعات دیگری در مورد روش انجام فعل برساند.  خوشبختانه واژه نگار بهنویس به متن نوشته توجه دارد و این تصحیح را خود به خود انجام می‌دهد. 

. 

سابقه ی تاریخی استفاده از نمک

سپاس، بسیار شیوا و دلپذ یر نگا شته اید.

در زمینه ی سابقه ی تاریخی استفاده از نمک ،مشیرالدوله پیرنیا مولف کتاب بسیار ارزنده ی ایران باستان درباره ی مسائل مربوط به تغذیه ی ایرانیان  در دوران هخامنشی چنین می نویسد:
"بنا به قول سترابون ، غذای روزانه ی جوانان پارسی پس از ورزش، نان و نان شیرینی و بولاغ اوتی  و نمک و عسلی است که می پزند و یا می جوشانند. آشامیدنی شان همان آب است ..."
منبع : تغذیه در ایران باستان

"ز" یا "ذال"؟

آری جان، با این طنز پخته ما را همچنان نمک گیر داری.
اما "نپیزیرید" تصور می‌کنم فعل نهی است از مصدر "پیزی ریدن" که احتمالاً این نیز یادگار قاجاریه باشد و معنایش را موشکافی نشاید.میدانم این نازنین شراب قرمز در دل‌ میگوید "ای نمک به حرام!" و نیزمیدانم پیشنهاد کاربرد "ذ" ویا "ذال " را گستاخی نمی‌‌پنداری، به هر حال لغتی بیش نیست، و همراه بسیاری لغات دیگر نمک پرورده تیزبینی قلمت در نوشته‌هایت هستند.

Salted Jam

Ari,

Rowland's quotes are packed with salted jam and need no rewrite.

Here is a gem:    

The cure for anything is salt water - sweat, tears, or the sea.

I would like to suggest your next Enshaa Title "Favaedeh Alcol"! Oblige us Ari, won't you?

persian westender

قدر مسلم این است که قاجار کوتاهی کرده است و اگر ما بگوییم خیر به این معناست که از تاریخ مملکت بیخبریم ! واقف هستیم که سران قاجار مرتکب اشتباهاتی شده اند و نقد ایشان بسیار واجب است تا مردمان حال و آینده درس عبرت گیرند و بلکه کاری کنند که مملکت از دست اسلامیون خلاصی یابد !

اما حضرت بزرگوار عزیز،مشکل اینجا نیست ! عیب کار در آنجاست که یک مشت نادان به جای انتقاد،نقد و بررسی‌..دشنام میدهند و توهین به بازمانده گان ایشان میکنند،اینجای کار خراب است و وای و صد وای بر ما که هنوز یاد نگرفته ایم که از حد دست خطا نکنیم و دل‌ نشکانیم که این امر غلط است و ناگزیر دوست آزار و دشمن پسند !

از ان قرارداد‌ها سخن به میان آوردید و ما قبلان توضیح داده ایم که این قرارداد ها تماماً به دست لنین.. بعد از انقلاب بلشویک‌ها باطل شده اند و حال تو ببین که عده یی بی‌خبر فکر میکنند که این قوم تات زبان قزاق حاضر میشود با ما پارسی زبانان یکی‌ شود و به زیر بیرق ایران زمین رود ! خیر دوست عزیز... این امر غیر ممکن است..

اگر شما به آن مناطق سفر کنید (آنچه که ما در دفعات فراوان انجام داده ایم!) (منظور سرزمینهای قفقاز است،و همینطور قزاق و داغستانی و غیره !) و با ایشان صحبت کنید،بلافاصله می‌گویند که عاشق ما هستند،ادبیات و موسیقی‌ ما را دوست دارند و میپرستند اما از اینکه با ما شوند،اکراه دارند و حاضر نیستند.

متأسفانه بسیاری از هم وطنان علم کافی‌ در این زمینه ندارند و تصور میکنند که این سرزمینها واقعا مال ایران بوده اند،خیر ! آخر چه فایده دارد خاکی را متعلق به خود دانی‌ که با تو سر ناسازگاری دارد و از بسیاری از جهات به تو نمیخورد !؟

تکرار می‌کنم،قاجار کج روی کرد ! در چند مثال اشتباه فراوان کرد،روی این مسائل باید بحث و جدال شود،نه آنکه هر تنبان فروشی بیاید و دائم تکرار کند که اینان حرمسرا داشتند و اینان این کردند و آن کردند و دهان پاره گی کنند و به بازماندهگان محترم ایشان ناسزا گویی کنند !

ما به خدمت شما عرض کردیم که فرهنگ و ادب پارسی در زمان قاجار شکوفا شد،موسیقی‌ پر غوغا شد و هنر زیبای ایران زمینی‌ پر شاخه شد و زیباتر شد.

مطلب طولانی شد و روز پائیزی ما به اتمام رسید.

از لطف و توجه شما سپاسگزاریم.

خیلی با نمک بود

مرسی  آری، واقعاً که مثل  همیشه نمک گیرمون کردی!

آقای رد واین

 کامنت شما باعث شد یک تحقیقی بکنم و متوجه شدم، گویا شما از اعقاب سلسله قاجار هستید.

اگر شوخی‌ بین من و آری باعث رنجش شما شد عذر خواهی‌ می‌کنم، ولی‌ به هر حال نسب فامیلی داشتن باعث نمی‌شود از کوتاهی‌های آنها چشم پوشی کنیم، معاهده‌های ترکمن چای و گلستان، دو نمونه کوچک هستند. خوشحال می‌شویم از نکات مثبت این سلسله ما را مستفیض کنید. 

a very lovely piece, If Ari promises to write more in Farsi

I will promise to read more in Farsi.

Totally enjoyed reading the piece along with all the comments.

Many thanks to all

Mehrdad

...

صد البته که مدیون حضرات قاجاریم که فرهنگ و ادب پارسی را پاس نگاه داشتند و صد البته که بد خواهان نا ایرانی از این موهبت بیخبرند و دیروز هم آغوش روس و ازبک،امروز چلو خوری با سفیر بریتانیا و فردا کاسه گدایی بر دست و اصطبل نشین فوج قزاق !

خدا دست دشمنان ایران زمین را از مملکتمان قطع کند.

  پیشرفت‌های

  پیشرفت‌های نمکین سلسله قاجار در علم و تکنولوژی به همینجا ختم نمی‌شود. نقل است اولین بار، یکی‌ از پزشکان دربار فتحلیشاه بود که نمک برزخم پاشیدن را ابداع کرد (گویا در جنگ ممسنی).

البته در صحت این که اینکار را بانمکدان میکرد یا نه، تردید و شبهه وجود دارد.

گولهٔ نمک : ))

چرا نمک کشنده نیست؟

چون ایندو عنصر مثل زن و شوهر به هم چسبیدند و نمیگذارند دیگری رفتار زمان مجردی را ادامه دهد. 

...

آری خان این نهایت بی‌ انصافیست که شما کم به فارسی‌ می‌نویسید..لطفا بیشتر بنویسید که خوش نویسید و ما لذت میبریم!

از حضرت شاه شهید سخن به میان آوردید،یکی‌ طلب ما :) .

خدا شما را برای ما حفظ کند.

persian westender, blame antique salt shakers

دو نکته راجع به نمک

به نظر من آدمهای بانمک، فشار خون بالائی دارند. در ضمن علت اینکه چرا بعضی‌ آدم‌ها نمک میخورند و نمکدون رو میشکنن، این هست که سوراخ نمکدون گشاده و غذا شون رو شور میکنه. اونها هم عصبانی میشن و نمکدون رو میشکنند 

Ari jan, thanks for a very informative blog

Dear Ari, I learned more about salt and remembered some that I once knew buit I had forgotten. I also liked the humor in your blog. Thanks for sharing.

?

اگر تو مدرسه همهء درسها رو با این شیرینی بیان میکردن چی میشد؟

Souri, Solo

Souri, it was good seeing you at the concert. It was a great performance, but my standing ovations were for you, not the artists.

Solo, timeless Persian expression about salt rotting. Here's a time weathered salt wit by Hellen Rowland (died 1950) which may need a contemporary rewrite. Perhaps you  can advise.

“A wise woman puts a grain of sugar into everything she says to a man, and takes a grain of salt with everything he says to her.” 

نمک

عالی‌ بود.

بهترین آدمها رو می‌گویندSalt of the earth.

ضمنا مثل اینکه یه مثل معروف فارسی این می‌باشد.

هر چه بگندد نمکش میزنند

وای به روزی که بگندد نمک

Lovely blog!

That one was not only funny but also very informative.

I'll never look at "Salt" in the same way as before.

Because now I know that Namak is a very precious heritage from the dynasty of Ashkanian!!!

Thank you Ari jon, this was precious.