وقتی حکومت‌‌گران نمی‌‌توانند حکومت کنند

حکومت جمهوری اسلامی در برابر بحرانی قرار گرفته که راه حلی برای آن ندارد


Share/Save/Bookmark

وقتی حکومت‌‌گران نمی‌‌توانند حکومت کنند
by Hossein Bagher Zadeh
04-Oct-2012
 

بحران ارز در ایران و سقوط آزاد ریال در برابر ارزهای خارجی در این روزها، هم‌‌چون یک سونامی، فضای اقتصادی و سیاسی کشور را ملتهب و متشنج کرده است. افزایش لحظه به لحظه بهای ارزهای خارجی و در ماندگی کسانی که برای تهیه ارز به این در و آن در می‌‌زنند، و گرانی‌‌های ناشی از صعود سرسام‌‌آور بهای کالاهای وارداتی، نوعی از نگرانی عمومی را به دنبال آورده است. مردم از حکومتیان می‌‌خواهند که چاره‌‌ای برای این امر بیندیشند، ولی در برابر، جزوعده‌‌های توخالی و متهم کردن «عوامل داخلی و خارجی» پاسخی نمی‌‌گیرند. حکومت از حل بحرانی که طبیعی و آسمانی نیست، و بلکه زمینی و محصول مستقیم سیاست‌‌های داخلی و خارجی خود آن است، عاجز مانده است و نمی‌‌تواند کنترل قیمت‌‌ها را به دست گیرد. سقوط آزاد ریال، بیش از هر چیز دیگر، از ناتوانی حکومت در کنترل و اداره اقتصاد کشور حکایت می‌‌کند. و حکومتی که نتواند اقتصاد کشور را کنترل کند در واقع از حکومت بر مردم خود عاجز مانده است.

دلایل سقوط ریال از نظر اقتصادی روشن است. ارزهای خارجی مانند هر کالایی خرید و فروش می‌‌شوند، و قیمت آن‌‌ها تابع قانون عرضه و تقاضا است. ارز خارجی عمدتا از طریق فروش نفت به دست می‌‌آید و سالیان چندی با ثابت بودن تقریبی صادرات نفت و بهای بالای آن، کمبودی در عرضه وجود نداشت و تقاضا را پوشش می‌‌داد. با شروع تحریم‌‌های همه‌‌جانبه بین‌‌المللی در ماه‌‌های اخیر، هم فروش نفت به شدت پایین آمد و هم به دلیل تحریم‌‌های مالی و بانکی نقل و انتقال ارزهای حاصله از فروش نفت دچار اشکال شد. تعادل عرضه و تقاضا با کم شدن عرضه در مرحله اول به هم خورد و بهای دلار و سایر ارزهای خارجی سیر صعودی خود را آغاز کردند. این امر که با سقوط ارزش ریال همراه بود، بسیاری از مردم را که نگران کاهش ارزش پس‌‌اندازهای ریالی خود بودند به بازار ارز (و طلا) کشاند. یعنی به دنبال کم شدن عرضه تقاضا نیز رو به افزایش نهاد، و بهای ارزهای خارجی با سرعت بیشتری رو به بالا حرکت کرد. هجوم مردم برای تبدیل ریال خود به ارزهای خارجی، و کاهش بیشتر بهای ریال، متقابلاً بر یک‌‌دیگر تأثیر می‌‌گذارند و هم چون تندبادی بهای ارز را به آسمان می‌‌برند - تا موقعی که افزایش عرضه و یا کاهش تقاضا تعادل جدیدی در قیمت ایجاد کنند و تندباد از نفس بیفتد.

این مقدار از دانش اقتصاد را هر دانش‌‌آموز دبیرستانی می‌‌داند، و بعید است دولتمردان جمهوری اسلامی که بر یکی از پر درآمدترین کشورهای جهان سوم حکم می‌‌رانند، از آن غافل مانده باشند. ولی همین دولتمردان وقتی سلسله تحریم‌‌های اقتصادی شروع شد آن را به سخره گرفتند و مدعی شدند که این تحریم‌‌ها تأثیری بر اقتصاد ایران نخواهد داشت. آقای احمدی‌‌نژاد قطعنامه‌‌های سازمان ملل و کشورهای غربی را «ورق‌‌پاره» خواند و آقای خامنه‌‌ای از «اقتصاد مقاومتی» سخن گفت. اینان که سالانه میلیاردها دلار از بیت المال را در راه هدف‌‌ها و بلندپروازی‌‌های جاه‌‌طلبانه خود در ایران و سوریه و لبنان و فلسطین و نقاط دیگر جهان حیف و میل می‌‌کردند (و می‌‌کنند) از مردم توقع داشتند که سختی‌‌های ناشی از تحریم‌‌های اقتصادی را تحمل کنند و دم بر نیاورند. ولی قوانین خشک و جامد اقتصادی چیز دیگری می‌‌گفت. حاکمیت این قوانین است که امروز دلار را به حول و حوش چهار هزار تومان رسانده است، و نه وعده‌‌های مسئولان بانک مرکزی یا وزارت‌خانه‌های اقتصاد و دارایی می‌‌تواند دلار را پایین بیاورد و نه تهدیدهای غلاظ و شداد مسئولان قضایی، انتظامی و امنیتی کشور.

کاری که برای مسئولان جمهوری اسلامی باقی مانده است، شکستن کاسه کوزه‌‌ها بر سر یک‌‌دیگر و سرزنش کردن هم‌‌دیگر است. مجلسیان به دولت و بانک مرکزی می‌‌توپند که نتوانسته‌‌اند بازار ارز را کنترل کنند، و دولت همه نهادهای دیگر را مسئول می‌‌داند به جز خودش. آقای احمدی‌‌نژاد در مصاحبه مطبوعاتی خود که امروز (سه شنبه) برگزار شد با شدیدترین و بی‌‌سابقه‌‌ترین لحن به برخی از منتقدان خود حمله کرد و علاوه بر انتقاد از چندتن از عالی‌‌ترین مقامات جمهوری اسلامی (مانند علی لاریجانی و ضرغامی و سردار جعفری)، برخی از نهادهای امنیتی و نظامی و خبرگزاری‌‌های وابسته به آن‌‌ها را (مانند خبرگزاری فارس) که به گفته او بودجه خود را از دولت می‌‌گیرند نیز مورد حمله و شماتت قرار داد. او برای اولین بار با صراحت به اثر تحریم‌‌ها بر بحران ارزی اذعان کرد و واقعیتی را پذیرفت که قبلا انکار می‌‌کرد و خود در پیدایش آن نقش بارزی ایفا کرده است.

برخورد شدید احمدی‌‌نژاد به رقبا و حریفان حکومتی، بدون این که به «راه حل» مورد نظر خود برای بحران ارزی کمترین اشاره‌‌ای بکند، درجه استیصال دولت را در برابر بحران موجود نشان می‌‌دهد. او می‌‌داند که تا تحریم‌‌ها باقی است این بحران راه حل اقتصادی ندارد و مردم باید عوارض سوء ناشی از آن را (در پایین رفتن ارزش ریال، گرانی و بی‌‌کاری حاصل از آن که در راه است، و مشکلات کسانی که به دلایل پزشکی یا تحصیل در خارج کشور نیاز به ارز دارند) تحمل کنند - و تا سیاست هسته‌‌ای ایران که او خود را از قهرمانان آن بشمار می‌‌آورد ادامه داشته باشد تحریم‌‌ها نه فقط باقی می‌‌مانند و بلکه تشدید نیز خواهند شد. رژیم ایران به رهبری خامنه‌‌ای و جارزنی احمدی‌‌نژاد با سوء سیاست هسته‌‌ای و خارجی خود ایران را در مخمصه‌‌ای قرار داده که راه فراری از آن وجود ندارد و پیش از آن که جنگی بر آن تحمیل شود شیرازه اقتصادی آن در حال فروپاشی است.

حکومت جمهوری اسلامی در برابر بحرانی قرار گرفته که راه حلی برای آن ندارد و در مقابله با آن مستأصل است. در این شرایط، نهادهای مختلف حکومتی در برابر هم قرار می‌‌گیرند و با مسئول شناختن نهادهای دیگر سعی دارند که خود را از مسئولیت بری نشان بدهند. مجلسیان، سوء مدیریت دولت و نهادهای مالی و اقتصادی آن را (به شمول بانک مرکزی) مسئول بحران معرفی می‌‌کنند، و احمدی‌‌نژاد از «عوامل داخلی» مسئول این بحران که او به تلویح یا تصریح از آنان نام می‌‌برد، در ردیف عوامل خارجی، یاد می‌‌کند. او چنان به عمق نارضایی مردم و تنفر مردم از مقامات و نهادهای حاکم آگاه است که احساس می‌‌کند با فاصله‌‌گیری از ولی فقیه (و موضع‌‌گیری در برابر او) و حمله به رقبای حکومتی خود می‌‌تواند برای خویش مصونیت یا اعتباری کسب کند. او می‌‌داند که در بازی خطرناکی پا گذاشته است و از این رو در این مصاحبه امکان عزل یا استعفای خود را نیز به میان می‌‌کشد.

حملات متقابل احمدی‌‌نژاد و رقبایش در حکومت به یک‌‌دیگر، به هر انگیزه که باشد و سرانجام آن هرچه که برآید، این واقعیت را نمی‌‌تواند پنهان کند که حکومت جمهوری اسلامی به بحرانی کشنده و صعب العلاج گرفتار شده است. حل این بحران در کوتاه‌‌مدت تقریبا ناممکن است و در دراز مدت تنها با یک گردش 180 درجه‌‌ای در سیاست هسته‌‌ای و خارجی جمهوری اسلامی عملی است. در این فاصله، اما، حکومت از کنترل بهای ارز عاجز خواهد ماند. حکومت می‌‌تواند در زمینه‌‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با قلع و قمع و اعمال زور اراده خود را تحمیل کند و حکم براند. ولی در زمینه اقتصاد چنین نیست. اگر مردمی نان نداشته باشند هیچ درجه از سرکوب نمی‌‌تواند آنان را ساکت کند. مسئله ارز هم با اعمال زور و دخالت نیروهای امنیتی و نظامی قابل حل نیست. و رژیمی که نتواند بحران اقتصادی جامعه را حل کند در واقع نشان داده است که نمی‌‌تواند حکومت کند - وضعی که به گفته لنین نیمی از شرایط انقلابی در یک جامعه را نشان می‌‌دهد...

ایران امروز


Share/Save/Bookmark

Recently by Hossein Bagher ZadehCommentsDate
فقر فرهنگی نقد در اپوزیسیون
1
Dec 02, 2012
از ادعا تا عمل
5
Nov 21, 2012
انتخاب مجدد اوباما
3
Nov 15, 2012
more from Hossein Bagher Zadeh
 
JustAnIranian

Great analysis

by JustAnIranian on

Thank you sir for an excellent analysis.

I hope and pray for the best for the country that we all love.  


Hossein Bagher Zadeh

janab-e hamid aminaei

by Hossein Bagher Zadeh on

That's a 'possiblity' but in my view very unlikely.


default

بحران ارز در ایران

ahosseini


 بحران ارز در ایران

گیرد ز ما آب و نان

ننگ بر هر چی آخونده

بر کل این رمالان

براین رهبرکم عقل

براین رهبر نادان

بر این شیخک احمق 

بر این مرکز بحران

بی اتکا به مردم

بر ضد هر چه انسان

حالا دیگه وقتشه

تیپا بخوره تو کان 

Believe in a democracy that leaders and representatives are controlled by members at all times.


fullback

It is about

by fullback on

 This crises if one wants to call it that has nothing to do with nuclear energy, The Enemy, America, Isreal , Western Euroup.

As we all know The Islamist occupiers of Iran , are like cancer that has been growing for 33 years fron Iran and now spreading its wings to other nation. The wing is its support for terror groups, manupulating the oil market through its  terrorist proxies in Africa and Asia. The Islamist regim Is hated not only domestcally  by Iranians who see them as Occupiers,, also hated by the entire free world. If this was a legitamate government , no one in the world would have had any Issue with the Nuclear program in Iran.  The Islamist occupiers of Iran ,Lie. They cannot even tell the truth now , AN and Khamanaie keep saying The Enemy of Iran. are dong this and that to Iran, AN and  Khameneie you are the Enemy of Iranian People. 


hamid aminaei

جناب باقرزاده عزیز

hamid aminaei


ایا نمیتوان بالا رفتن برابری دلار را با پول ایران کمی خوشبینانه بررسی کرد ممکن است در میان دولت مردان افراد اگاهی باشند که با ضعیف کردن عامدانه ریال ایران راهی که ترکیه سالها دنبال کرد تعقیب کنند؟