یکی از ترفند های توجیه گران تروریسم سنگ انداختن در مسیر تعریف دقیق و روشن این پدیده است. میگویند: "تروریست بودن" بستگی به تعریف دارد یعنی آنکس که به زعم یکنفر "تروریست" است ممکن است برای کس دیگری "آزادیخواه" قلمداد شود. این یک مغلطه محض است. تعریف تروریسم روشن و تفاوت آن به مبارزه آزادیخواهانه معلوم است. تروریسم یعنی "حمله متمرکز روی غیر نظامیان غیر مسلح برای نیل به اهداف سیاسی1". حال اگر تعریف قضیه اینقدر آسان است چرا اینهمه شکّ و شُبهه در کار آمده؟ پاسخ اینست که راز آلود کردن پدیده تروریسم معمولاً علل سیاسی دارد.
بعضی از دولتها از تروریسم بعنوان یکی از اهرمهای سیاست خارجی خود استفاده میکنند. اینها در ظاهر به تروریسم حمله میکنند ولی با تروریسمی که منافع آنها را تأمین کند مشکلی ندارند و حاضرند برای آن هزار و یک توجیه بتراشند. مثلاً آمریکا در عین ادعای مبارزه با تروریسم، با بقایای سازمان مجاهدین خلق در عراق و جند الله در بلوچستان و شبه نظامیان دست راستی در آمریکای لاتین در پنهان و آشکار معامله کرده و میکند. طبیعی است که وقتی قصد این باشد که به نرخ روز تروریستهای مخالف را دشمن بشریت معرفی کنیم و بعضی دیگراز آن زمره را بقول عوام "زیر سبیلی در کنیم" نگاه داشتن تروریسم در پرده ای از ابهام نسبی گرایانه مفید خواهد بود.
البته گاهی هم خلط تروریسم و مبارزات مشروع در برابر دشمن نه با غرض و مرض و برنامه ریزی اهریمنی سیاسی بلکه از روی ساده لوحی، کم هوشی؛ بی دقتی و احیاناً میل به تسخیر سنگر پرخاشگری است. مثلاً نشریه کیهان (شماره 12951 دوشنبه 18 آذر 1387) [3] با سبک و ادبیات خاص خود به مقاله قبلی راقم این سطور [4] تاخته و آنرا " توهین به مبارزات مقدس مسلمانان علیه اشغال و استعمار" قلمداد کرده است. غافل از اینکه هیچکس مبارزات علیه اشغال و استعمار و حتی عملیات انتحاری در اینراه را محکوم نکرده است. مراد من ارائه نسب شناسی تروریسم به تعریف فوق بود که با مبارزه مشروع و فداکارانه تباین محض دارد. اقدام به عملیات انتحاری در طی جنگ و بر علیه نیروهای نظامی چه از سوی کامیکازی های ژاپن صورت گرفته باشد و چه از طرف حزب الله لبنان (مثلاً در قضیه انفجار سربازخانه آمریکا در لبنان در سال 1983) هیچکدام مصداق تروریسم نیستند چرا که همه اینها هدفشان نیروهای نظامی است.
موضوع شهادت حسین فهمیده را هم، که کیهان شاهد مثال می آورد اتفاقاً مصداق استدلال من است. این جوان فداکار با نارنجک خود به دشمن تا دندان مسلح متجاوز عراقی حمله کرد و نه به مردم نگون بخت بی گناه و بی سلاح کوچه و بازار. برای او نه ایده آنارشیستی "پروپاگاندای عملِ" محلی از اعراب داشت و نه ارعاب و ارهاب. پس این دوستان نادان کیهانی اند که راه را گم کرده شیعه ستیزان پلیدی مانند انتحاریون ابو مصعب الرزقاوی اردنی، و جلادان ناصبی پاکستان (که در همین هفته گذشته مسجد شیعه دیگری را در پیشاور به خاک و خون کشیدند) و مهندم کنندگان مراقد مطهر ائمه اطهار در کاظمین را با شهدای جنگ تحمیلی مقایسه کرده اند. و لذا این نویسنده بی نام کیهان است که با این قیاس مع الفارق به فرهنگ شهادت "هتاکی" میکند. ایشان بگویند کجای عملیات وحشتناک بمبئی ملهم از "فرهنگ شهادت طلبی شیعیان و اهل سنت" است؟ در برابر خوانندگان این نشریه و روزنامه خود توضیح دهند که به چه روئی قصه شهید حسین فهمیده را با وهابیون وحشی که همّ و غمّشان حمله به اهداف "نرم" (بخوانید بیگناهان و غیر نظامیان) است و تکفیریان سفاکی که در برابر دوربین تلویزیون سر زندانیان دست بسته را از بدن جدا میکنند گره زده اند؟
مراجع مسلّم تشیع (مثلاً آیات عظام صانعی و منتظری) این اعمال را حرام و وهن اسلام اعلام کرده اند. البته در جهانی که آقای مهندس بن لادن فتوای شرعی صادر میکند چرا نویسنده مجهول الهویه کیهان خود را اعلم از مراجع نداند؟ و اگر اعلم است بگوید از کجای قران مجید و سنت نبوی و عترت اهل بیت به رگبار بستن ایستگاه راه آهن در هند، خراب کردن دبستان دخترانه بر سر کودکان در افغانستان و کوبیدن هواپیمای حامل صدها زن و مرد و کودک بیگناه به ساختمانهای تجاری در آمریکا را استنباط کرده است؟ آنچه "وقیحانه" است تقدیس خشونت های کور تروریستی، التقاط کفر ِنیست انگارانه آنارشیستی با مفهوم شهادت اسلامی، مخالفت صریح با سیاست های اعلام شده جمهوری اسلامی ایران و در نهایت آب به آسیاب دشمنان نژاد پرست اسلام و ایران ستیزان ریختن است. بگذریم.
تروریسم، همانطور که در شماره قبل آمد، دارای مرزهای واضح و تاکتیکها و استراتژیها ی مشخص و نسب شناسی تاریخی معلومی است. هیچ وجه اشتراکی بین تروریست ها که قتل عام غیر نظامیان را نوعی وسیله ارتباط جمعی تلقی میکنند و مبارزان استقلال طلب که طبق مقرارات بین المللی برای احقاق حقوق مسّلم خود از طریق جنگهای چریکی و غیر منظم با نظامیان اشغالگر مبارزه میکنند وجود ندارد. البته هر گاه استقلال طلبان و دولتها به عملیات تروریستی متشبث میشوند آنها نیز به خبث تروریسم ُملَّوث خواهند شد هر چند اهدافشان موجَّه و مقبول باشد. تنها تروریسم ِ نیهیلیست است که بنحوی از انحاء (چه مذهبی باشد و چه غیر مذهبی) خود را از قوانین اخلاقی جهانشمول معاف کرده است و جان انسانهای بیگناه را وجه المصالحه اهداف سیاسی خود قرار میدهد. آنها که بحساب زرنگیهای سیاسی یا تنفر از دشمن یا تطرّف، این فرزند نامشروع آئین هرج و مرج غربی با سنّت شهادت شرقی را در بر میکشند بدانند که گرگ زاده عاقبت گرگ شود.
تالی فاسد توجیه تروریسم انتحاری را در قتل عام شرم آور دهات الجزایر دیدیم و امروز هم عواقب آنرا در عراق و پاکستان و افغانستان میبینیم که چطور انتحاریون "القاعده" و "جیش محمد" و "لشگر طیبه" مساجد و مراسم مسلمانان را به جرم تشیع به آتش و خون می کشند. مدافعان غافل تروریسم بنام اسلام که از دیدن و شنیدن و پند گرفتن عاجزند و طوطی وار سخنان دهه های قبل را تکرار میکنند مصداق آن آیه شریفه اند که "لهم قلوبٌ لا یفقهون بها و لهم اعینٌ لا یبصرونَ بها و لهم آذانٌ لا یسمعون بها." پس تبری از تروریسم استثناء بردار نیست. باید آنرا با صراحت لهجه و به صدای بلند محکوم کنیم تا هم جهانیان بشنوند و هم خودیهائی که گوششان سنگین است بنیوشند. برای آنها که خود را به کری زده اند هم دعا میکنیم خداوند منــّان مرض را از قلوبشان بزداید.
مبارزه با بدعت منحوس تروریسم همانگونه که مراجع و مجتهدین شیعه و سنی اعلام کرده اند و همانطور که انسانیت و اخلاق و عقل سلیم و مصالح امّت و سُمعه اسلام و بقای نسل بشر حکم میکند تنها وقتی موثّر است که صریح، مطلق، عام، از سویدای دل، و عاری از هرگونه امّا و اگری باشد. (قسمت سوم [5]) (قسمت اول [6])
1. در این مورد مقاله مستقلی در جامعه شناسی تروریسم بقلم برادرم محمود صدری بانگلیسی نگاشته شده که به تقاضای اینجانب خلاصه ای از آن بفارسی در این صفحات به طبع خواهد رسید.
Ahmad Sadri [7] is Professor of Sociology and Anthropology as well as Gorter Chair of Islamic World Studies at Lake Forest College, Chicago. This commentary was first published in Etemaad-e Melli [8] newspaper in Iran.
Recently by Ahmad Sadri | Comments | Date |
---|---|---|
The Hurt Locker’s Missing Disclaimer | - | Apr 24, 2010 |
اوتی که گل بود | 7 | Feb 24, 2010 |
معنویت و پاکدینی روشنفکرانه - 2 | 1 | Feb 03, 2010 |
Links:
[1] //legacy.iranian.com/main/main/2008-408
[2] //legacy.iranian.com/main/main/2008/3
[3] //www.kayhannews.ir/Detail.aspx?cid=1541
[4] //legacy.iranian.com/main/main/2008-408
[5] //legacy.iranian.com/main/main/2008/3
[6] //legacy.iranian.com/main/main/2008-408
[7] //www.lakeforest.edu/academics/faculty/sadri/
[8] //www.roozna.com/